Waarderend onderzoeken

Het identificeren van kwaliteiten en sterke kanten

 

 

Wat is het?

Waarderend onderzoek (Appreciative Inquiry) is een op verandering gerichte vorm van onderzoek waarbij je eerst identificeert wat er goed gaat in een organisatie, om vandaaruit te kijken hoe je dit verder kunt versterken. Het is een gezamenlijke zoektocht naar sterktes, passies, krachten, kansen, mogelijkheden en idealen (Cooperrider & Srivastva, 1987).

 

Wanneer gebruik je het? En waarom?

Mensen zijn voortdurend in ontwikkeling. Groepen mensen, teams en organisaties, zijn dus ook voortdurend in ontwikkeling. Bij het doelbewust aansturen van deze ontwikkeling worden vaak problemen als uitgangspunt genomen: Waarom zijn onze ‘werknemers’ niet gemotiveerd? Waarom heerst er zoveel stress? Waarom begrijpen we elkaar niet? Waarom vind ik geen werk? Dergelijke vragen roepen bij mensen doorgaans geen enthousiasme op, eerder weerstand. Bovendien riskeer je dat de problemen toenemen, want wat aandacht krijgt, groeit. Om die valkuilen te vermijden, is de waarderende en onderzoekende benadering ontwikkeld.

 

Appreciative Inquiry vertrekt vanuit positieve ervaringen in werk en leven, ervaringen die mensen enthousiast en trots maken en die vitaliteit geven. De tekorten en problemen worden niet weggemoffeld. Ze krijgen alleen niet langer de meeste aandacht. De aandacht gaat vooral uit naar de krachten, datgene dat goed is en dat leven geeft aan een organisatie. Denkend vanuit die krachten en hoe de organisatie eruit zou zien als hier meer van is, kan een gedeelde visie worden gecreëerd over wat in de toekomst mogelijk is. In een appreciative-inquiry-traject denken de deelnemers mee over de richting die het samenwerkingsverband uitgaat. Die benadering zorgt voor een breed draagvlak, genereert betrokkenheid in een veranderingsaanpak en zorgt voor een band tussen mens, werk en organisatie.

 

Waarderend onderzoek kan in uiteenlopende contexten worden gebruikt., bijvoorbeeld om een bijeenkomst of gesprek te openen door te identificeren wat er al werkt. Wat waardeer je het meest aan jezelf, je werk of je organisatie? Of wanneer een ander perspectief nodig is of de start van een nieuw proces met een fris, positief uitgangspunt. Het kan ook helpen om een groep te bewegen die vast zit in ‘wat is’ naar ‘wat kan zijn’.

 

Hoe pas je het toe?  

Het waarderend onderzoeksproces verloopt globaal als volgt.

  • Definition: kiezen van het thema of domein van het proces. Waarmee wil je aan de slag? Vooral dat wat je wel wilt en niet op wat je niet wilt, wilt voorkomen of oplossen. Positief geformuleerd.
  • Discovery: gezamenlijk ontdekken wat de positieve kern van de organisatie is, identificeren van positieve ervaringen en vooral de factoren die dit mogelijk maken. Meer dan kille feiten, zogenaamde “thick descriptions”.
  • Dream: het visualiseren van een gemeenschappelijk gewenste toekomst vanuit empirische wortels (ervaringen) uit het heden.
  • Design: het ontwerpen van mogelijke voorstellen voor een ideale organisatie, een ontwerp waarop verder geborduurd kan worden.
  • Delivery/ Destiny: implementatie van het ontwerp en het doorlopend versterken van het waarderend vermogen van het hele systeem. Benoemen van wat is gerealiseerd, veranderd en verinnerlijkt.

 

Nadere informatie: